Vaarbewijs halen? Verstandig voor alle watersporters

Het is in Nederland niet verplicht om een vaarbewijs te bezitten als je een kleine of langzame boot bezit. Maar toch is het heel verstandig om het wél te halen. Met een vaarbewijs leer je de regels van het scheepvaartverkeer kennen en beter, veiliger en vaak ook plezieriger varen. Lees hier hoe dat werkt.

Wanneer heb je een vaarbewijs nodig?
In Nederland heb je een Klein Vaarbewijs en een Groot Vaarbewijs. Een Groot Vaarbewijs is gericht op beroepsschippers, het Klein Vaarbewijs is juist voor de pleziervaart. Er zijn twee varianten van het Klein Vaarbewijs: Vaarbewijs I en Vaarbewijs II. Vaarbewijs 1 kun je zien als de basis. Je moet Vaarbewijs 1 verplicht hebben als je een pleziervaartuig met een lengte tussen de 15 en 25 meter hebt, of als je een boot hebt die sneller kan varen dan 20 km/h (de lengte is dan niet van belang, dus ook op een waterscooter of jetski heb je een vaarbewijs nodig). Het Klein Vaarbewijs 1 is ook een 'International Certificate of Competence' (ICC) inland waters, handig en vaak verplicht als je in het buitenland wilt varen.

Vaarbewijs 2 is verplicht als je op de grotere rivieren, kanalen en meren van ons land wilt varen. Zoals de Eems, de Dollard, het IJsselmeer, de Waddenzee, het Markermeer, het IJmeer, de Oosterschelde en de Westerschelde. Het Klein Vaarbewijs 2 is ook een International Certificate of Competence (ICC) inland and coastal waters, je mag daarmee dus in het buitenland de zee op.

Hoe kun je een vaarbewijs behalen?
Het stikt in Nederland van de aanbieders van vaarbewijscursussen. Tegenwoordig worden die heel vaak online aangeboden zoals via de sponsor van deze pagina Vaarbewijs Hero en de Vaarbewijs Academy. Maar je kunt op diverse plekken in Nederland ook persoonlijk klassikaal onderwijs volgen, als je dat prettig vindt. Dat kan bijvoorbeeld via Albatros (Hoorn, Nieuwegein en Dordrecht), ex-waterpolitieman Jan Haasnoot (Sassenheim) en Heezen (Waalre). Deze lessen duren vaak een week of zes, vaak op basis van het ANWB Cursusboek Klein Vaarbewijs I en II van de ANWB, en bereiden je samen met een serie proefexamens grondig voor op de grote finale: het examen bij het CBR!

Is het veel werk?
Best wel. Je leert ruwweg in twee stromen. In de eerste leer je alles over de reguleringen in het Binnenvaartpolitiereglement (BPR), ofwel de verkeersregels op het water (zie ook deze pagina). Daarbij leer je ook de betekenis van de betonning, verkeersborden, voorrangsregels, boordlichten, toptekens enzovoort en zo verder. In de tweede stroom leer je alles over zaken als veiligheid aan boord en boottechniek, maar bijvoorbeeld ook hoe je het beste kunt aanmeren, hoe het weer van invloed is op het water en hoe je sluizen passeert. Allemaal bijzonder nuttig om te weten als je het water op gaat.

Hoe werkt het examen?
Vroeger werden de examens afgenomen door de ANWB, maar tegenwoordig doet het Centraal Bureau Rijvaardigheid (CBR) de examinering. Je kunt als je daar klaar voor bent online een reservering voor het examen maken in het systeem van het CBR in een van de 19 examenlocaties verspreid over het hele land.

Als dan de grote dag is aangebroken ga je erheen en kun je, na het inchecken bij een check-in-zuil in de entree van het gebouw, in de wachtruimte plaatsnemen. Op een groot scherm zie wanneer je aan de beurt bent. Je moet je spullen in een kluisje met code opbergen en meld je bij de balie waar 'Start theorie-examen' op staat. Je indentificatiebewijs wordt gecontroleerd waarna je naar binnen mag.

In die zaal heeft iedere examinant een eigen nis met een groot aanraakscherm. Er zitten niet alleen vaarbewijsklanten om je heen, ook mensen die voor hun theorierijbewijs of brommerscertificaat gaan, zijn tegelijkertijd met jou bezig. Je krijgt pen en papier om je tekeningen te maken (handig voor de hoogteberekeningen voor bruggen en sluizen en om het gedrag van je boot bij verschillende omstandigheden uit te tekenen). Daarna klik je in maximaal een uur door de 40 vragen heen. Deze leveren maximaal 80 punten op. Je hebt minimaal 56 punten nodig om te slagen. Gebruik de tijd goed, lees vooral de vragen heel nauwkeurig door. Als je alles hebt gedaan, bekijk alles nog eens helemaal opnieuw als je de tijd hebt.

Tevreden? Druk op de inleverknop. Daarna krijg je meteen te zien of je bent geslaagd of niet. Is het gelukt? Dan krijg je naast felicitaties van medewerkers van het CBR via de mail verdere instructies om je gezondheidsverklaring aan te vragen, en natuuurlijk het pasje dat bij je Vaarbewijs hoort.

Wat kost het halen van een vaarbewijs?

Voor niets gaat alleen de zon op en ook een vaarbewijs halen kost wat. Maar het is zeker niet te gek, bij elkaar kun je rekenen op het uitgeven van rond € 250. Dat zit zo:

Het doen van een cursus voor Vaarbewijs I kost je ergens tussen € 60 en € 200, afhankelijk van of je dat online/klassikaal doet, en hoeveel haast je ermee hebt.

Het aanvragen van je examen bij het CBR kost € 50,05 (anno 2024)

Nadat je bent geslaagd moet je ook bij het CBR een gezondsheidsverklaring invullen en laten beoordelen, dat kost € 12,50

En natuurlijk heb je dan ook het fysieke Vaarbewijs nodig, dat kost € 12,05. Heb je betaald en je pasfoto geupload, dan duurt het een paar dagen voor je het via de post krjigt thuisgestuurd.

De kosten van het cursusmateriaal varieert natuurlijk ook, maar het breed gebruikte ANWB Cursusboek Klein Vaarbewijs I en II + Online Examentraining kost je € 34,99 (gebruik de link om deze meteen bij boekhandel De Zwerver te bestellen). De examentraining is essentieel als je de stof écht goed wilt leren, deze bestaat uit 12 proefexamens waarmee je kunt wennen aan de stof en de denkfouten uit je eigen hoofd kunt uitbannen. Echt een aanrader!

Heel veel succes met het behalen van je Vaarbewijs!

Openingsbeeld door Waterkaart Live: de Kooihaven in Leiden

 

 

1. Wanneer heb je een vaarbewijs nodig?

2. Hoe kun je een vaarbewijs behalen?

3. Is het veel werk?

4. Hoe werkt het examen?

5. Wat kost het halen van een vaarbewijs?

Deze pagina wordt gesponsord door VaarbewijsHero, waar je zowel vaarbewijs 1 en 2 als je marifooncertificaat kunt behalen. Gebruik de code waterkaart voor 10% extra korting.